Kuba - FAQ - pytania i odpowiedzi (wyjazd niskobudżetowy)

W lutym 2011 przez miesiąc zwiedzaliśmy Kubę. Dwóch Polaków, a przez 2 tygodnie podróżowała z nami również Argentynka. Razem na Kubie byliśmy przez miesiąc. Napisałem poniższy zestaw pytań i odpowiedzi, bo tak naprawdę brakuje w polskim internecie solidnych informacji na temat niskobudżetowego podróżowania po Kubie. Udało nam się w miesiąc wydać mniej niż jakiekolwiek oszacowania kosztów, z jakimi spotkałem się przed wyjazdem. Pytania i odpowiedzi są aktualne na luty 2011 (niektóre odpowiedzi zmodyfikowałem zgodnie z danymi z czerwca 2011, bo np. zmienił się stały kurs waluty CUC).

Zapraszam również do galerii zdjęć z Kuby.


Kiedy jechać na Kubę?
Ile kosztuje taka wyprawa w całości?
Za ile można wyżyć na Kubie?
Jak dolecieć na Kubę i ile kosztują bilety?
Jaki przewodnik wziąć na Kubę?
Czy muszę mieć wizę?
Czy trzeba się na coś szczepić?
Kuba to tylko wysepka, czy wystarczą dwa tygodnie?
Czy na Kubie faktycznie jest komunizm?
Po jakiemu mówi się na Kubie?
Jakie miejsca warto odwiedzić na Kubie?
Czy na Kubie jest bezpiecznie?
Jaka waluta obowiązuje na Kubie?
Czy warto wymieniać pieniądze na ulicy?
Jaką walutę wziąć na Kubę?
Czy można korzystać z karty kredytowej?
Czy da się kupić miejscowe peso?
Dlaczego dla turystów wszystko jest droższe?
Gdzie można nocować i ile to kosztuje?
Ile kosztuje wyżywienie i utrzymanie na Kubie?
Czy kuchnia kubańska jest dobra?
Jak można poruszać się po Kubie?
Czy można podróżować innymi taksówkami niż Cubataxi?
Czy można podróżować autobusami dla miejscowych?
Czy można podróżować ciężarówkami?
Ile kosztuje wynajem samochodu?
Ile kosztuje wynajem roweru?
Czy na Kubie jest dostęp do internetu?
Czy na Kubie jest telefonia komórkowa?
Jakie napięcie i gniazdka są na Kubie?
Czy na Kubie są naganiacze?
Co negatywnie wspominasz z Kuby?
Czy warto kupować cygara na ulicy?
Czy na Kubie naprawdę są same stare samochody?
Co to jest opłata wylotowa?
Czy z/na lotnisko w Hawanie da się dojechać tylko taksówką?

Kiedy jechać na Kubę?
Kuba jest na półkuli północnej, tak jak Polska, więc zima jest zimą, a lato jest latem :) Warto jechać od grudnia do kwietnia, bo wtedy temperatury są akceptowalne (20-30°C), a pogoda piękna (mało deszczu). Ja na Kubie spędziłem cały luty i były tylko dwa deszczowe dni i kilka częściowo pochmurnych. Latem temperatury są nieco wyższe (25-35°C), a słońce mocniej opala. W porze deszczowej (maj-październik) można spotkać niszczycielskie huragany, najczęściej we wrześniu-październiku.

Ile kosztuje taka wyprawa w całości?
Większość oszacowań, z którymi się spotkałem było zawyżonych. Wydaliśmy około 4700zł na osobę za miesiąc podróżowania (2400zł przelot, 2200zł na miejscu, 22E wiza). Warto wiedzieć, że w 2-3 osoby dużo taniej się podróżuje niż samotnie (pokoje są 2-osobowe, a taksówka w 3 osoby bywa tańsza od autobusu). My objechaliśmy całą wyspę, ale gdyby skupić się na mniejszym terenie, możnaby jeszcze bardziej ograniczyć te koszty (około 600zł wydaliśmy na sam transport).

Za ile można wyżyć na Kubie?
Zakładając, że podróżują dwie osoby razem, korzystają z transportu ciężarówkowego i publicznego miejskiego, jedzą "w okienkach" i śpią po kilka dni w jednym miejscu znalazłszy najtańszy pokój w casa particular, uważam, że dałoby się wyżyć za 40zł dziennie. Czyli ~600zł za 2 tygodnie, ~1200zł za miesiąc. Plus przelot, wiza i opłata wylotowa.

Jak dolecieć na Kubę i ile kosztują bilety?
Leciałem z przesiadką w Moskwie liniami Aeroflot za 2400zł z Warszawy. W podobnej cenie można było lecieć "na własną rękę" z przesiadkami w Londynie i w Toronto. Przy okazji możnaby zwiedzić kawałek Kanady, ale wada tego rozwiązania była taka, że to był luty, więc trzeba by wziąć zimowe ciuchy. A tak to bierze się tylko letnie :)
Uprzedzając ewentualne wątpliwości: wbrew temu, co niektórzy mówią, Aeroflot to w pełni "europejska" linia lotnicza (lata się nowymi samolotami Airbus i Boeing, obsługa jest miła, każde siedzenie ma swój system rozrywki z ekranem LCD itp.), a moskiewskie lotnisko Szeremietiewo to wysokiej klasy port lotniczy (ciepło w środku zimy, czysto, wszędzie darmowy internet bezprzewodowy, dużo siedzeń, również takich bez podłokietników, więc można drzemać).

Jaki przewodnik wziąć na Kubę?
Ja wziąłem najświeższy Lonely Planet i był bardzo przydatny. Większość informacji jest prawdziwa, choć ceny bywają zawyżone (nie licząc cen wstępów do różnych atrakcji, które z roku na rok rosną). Mapy zawarte w przewodniku Lonely Planet były wystarczające na potrzeby podróży i chodzenia po miastach, a szczególnie przydatne były informacje o trasach autobusowych i metodach podróży z miejsca do miejsca.

Czy muszę mieć wizę?
Polacy potrzebują "kartę turysty", która kosztuje 22E i dostaje się ją w Konsulacie Republiki Kuby w Warszawie na poczekaniu (około 30 minut; trzeba mieć dowód ubezpieczenia turystycznego, przelotu i rezerwacji pierwszego noclegu - może być nawet casa particular zarezerwowana na hostels.com). Konsulat jest malutki i warto kontaktować się telefonicznie, bo czasem konsul ma urlop i nie da się nic załatwić :) Kartę można też załatwić za pośrednictwem różnych biur podróży, ale może to kosztować wyraźnie więcej. Osoby jadące z biurem podróży nie muszą się o to martwić.
Karta turysty jest ważna przez 30 dni i nie wolno jej zgubić (sprawdzana przy wyjeździe). Można ją przedłużyć na wyspie o kolejne 30 dni, kosztuje to 22E.
Na niektórych lotniskach podobno można sobie załatwić kartę turysty przed wylotem. W Warszawie nie można, a trzeba ją mieć.

Czy trzeba się na coś szczepić?
Jak w większości krajów karaibskich, na Kubie nie ma zagrożenia chorobami zakaźnymi (nie licząc zakażeń pokarmowych - nie pić wody z kranu!), które zostały wytępione. Poziom medycyny na Kubie jest bardzo wysoki, szczególnie dla turystów (osobna sieć przychodni, szpitali i aptek).

Kuba to tylko wysepka, czy wystarczą dwa tygodnie?
Kuba to piętnasta największa wyspa na świecie! Jest większa od Islandii. Większość osób błędnie zakłada, że to maleńka wysepka :) Powierzchnia wyspy to prawie 111.000km2, a z jednego końca na drugi jest około 1300km. Byłem na Kubie przez miesiąc i nie zobaczyłem wielu miejsc. Dwa tygodnie wystarczy na Hawanę, Vinales, Trinidad i trochę plaż w okolicy.

Czy na Kubie faktycznie jest komunizm?
Tak, panuje tam komunizm (sprawdzone w roku 2011), a w związku z tym bardzo dużo ograniczeń i udziwnień, ale z drugiej strony - ludzie mają zapewnione wyżywienie (na kartki), edukację (taką sobie, ale przynajmniej analfabetyzm jest niższy niż w Polsce!) i opiekę medyczną (najwyższa ilość lekarzy na obywatela, za to brakuje medykamentów). W wyniku takiego ustroju powstają różne dziwne smaczki (np. sklep, w którym prawie nic nie ma, ale jest pięcioro pracowników). Zdania na temat słuszności ustroju są podzielone, również wśród Kubańczyków, choć większość z nich wolałaby, żeby była "wolność" jak w Ameryce.

Po jakiemu mówi się na Kubie?
Po hiszpańsku, choć jest w ich wersji hiszpańskiego nieco udziwnień. Po angielsku mówią nieliczne osoby związane z przemysłem turystycznym w Hawanie i Santiago. Ogólnie tylko hiszpański, ale język za to bardzo łatwo "wchodzi" :) Ja się nauczyłem podstawowych fraz ("ile kosztuje", "gdzie jest", "czy można") i liczebników i wystarczyło to, żeby się dogadać :)

Jakie miejsca warto odwiedzić na Kubie?
Wezmę przykład z Magdy i Przemka (http://www.ii.uni.wroc.pl/~inikep/podroze/index.htm) i wypiszę miejsca, które odwiedziłem na Kubie z subiektywną oceną w skali 1-10 (10 = najfajniej). Da to mniej więcej obraz sytuacji (wypisuję w kolejności odwiedzania).
Hawana - 10/10
Park Narodowy Vinales - 9/10
Cienfuegos - 7/10
Cienfuegos - Jagua - 6/10
Cienfuegos - Playa Rancho Luna (plaża) - 7/10
Trinidad - 10/10
Valle de los Ingenios - 7/10
Playa Ancon (plaża) - 9/10
Sancti Spiritus - 5/10
Santiago de Cuba - 7/10
El Cobre - 7/10
El Morro - 5/10
Baracoa (miasto i plaże) - 6/10
Baracoa (most Rio Miel, rezerwat, jaskinie) - 9/10
Holguin - 4/10
Banes - 5/10
Guardalavaca (plaża) - 5/10
Camaguey - 9/10
Moron - 8/10
Cayo Coco (plaża) - 7/10
Cayo Guillermo (plaża) - 10/10
Playa Pilar (plaża) - 7/10
Remedios - 10/10
Matanzas - 8/10
Pociag Hershey - 9/10
Playas del Este (okolice Hawany) - 8/10
Skupialiśmy się na miastach, bo to własnie w niepowtarzalnej historii i kulturze jest smak Kuby - kolonialna architektura, stare samochody, te sprawy :)

Czy na Kubie jest bezpiecznie?
Tak, Kuba to jeden z najbezpieczniejszych krajów świata. Oczywiście zawsze istnieje zagrożenie, że ktoś wyrwie torebkę, ukradnie coś z samochodu albo spróbuje Cię oszukać na walucie, ale brutalne przestępstwa (pobicie, rozbój) są na Kubie traktowane bardzo poważnie i brutalnie karane (za pobicie można dostać dłuższy wyrok więzienia niż za morderstwo w Polsce).
Warto pamiętać, że grożą bardzo surowe wyroki za posiadanie narkotyków (nawet marihuany). Mimo to ktoś nam na Kubie usiłował sprzedać na ulicy kokainę ;) Facet nie miał ucha, tak swoją drogą ;)

Jaka waluta obowiązuje na Kubie?
Na Kubie obowiązują dwie waluty - Cuban convertible peso (znana także jako CUC - czytane jako "kuk" lub "se u se", convertibles, dollars) i peso kubańskie (znana także jako pesos cubanos, MN lub moneda nacional). Wartość CUC jest stała względem dolara amerykańskiego (od marca 2011 kurs wynosi 1 do 1). 1 CUC = 24 pesos.
Szacunkowe wartości w złotówkach dla porównania cen (czerwiec 2011):
1 CUC = 3zł
1 peso = 0,13zł
CUC jest walutą głównie dla turystów i wszystkie rzeczy typu taksówka, hotel, pokój, restauracja, sklep, internet są opłacane w CUC. W pesos można płacić za "jedzenie z okienka", autobusy lokalne, przewozy ciężarówkami i posiłki w restauracjach państwowych. CUC na pesos można legalnie wymienić w kantorach i turysta może je legalnie posiadać i z nich korzystać.
Należy pamiętać, by nie dać sobie wcisnąć pesos, gdy należy nam się CUC. Pesos mają inne wzory i rozpoznaje się po tym, że są drukowane na nędznym papierze, a monety są byle jakie. CUC mają zabezpieczenia, drukowane są na porządnym papierze, a monety są ciężkie.

Czy warto wymieniać pieniądze na ulicy?
Kantory na Kubie (państwowa sieć Cadeca, obecna praktycznie w każdy mieście, nawet niedużym) mają uczciwe ceny i nie warto się bawić w wymianę na ulicy. Ewentualnie można u kogoś wymienić jakieś drobne CUC na peso kubańskie, jeśli akurat potrzebujesz. Wartość transakcji znikoma, a Kubańczycy są pomocni. Jeśli akurat nie masz jednej waluty, zazwyczaj da się dogadać, żeby zapłacić tą drugą po kursie zbliżonym do kantorowego (lub jakąś końcówkę ceny dołożyć w peso, gdy akurat nie masz drobnych CUC).

Jaką walutę wziąć na Kubę?
Najlepsze kursy mają Euro i dolary kanadyjskie, funty brytyjskie też są niezłą walutą. Na pewno nie warto brać dolarów amerykańskich. Spotkałem się z głosami, że już nie ma "karnej opłaty" 10% za wymianę dolarów, ale moim zdaniem jest ona po prostu ukryta w kursie wymiany w kantorze.

Czy można korzystać z karty kredytowej?
Da się tu i ówdzie (w hotelach i sklepach wybitnie dla turystów), ale do każdej transakcji jest doliczana karna opłata 12% (o ile dobrze pamiętam), więc bardziej się opłaca wymieniać walutę. To samo dotyczy wypłaty z bankomatu - karna opłata. A bankomatów prawie nigdzie nie ma.
Użycie kart wystawionych przez banki amerykańskie lub banki z kapitałem amerykańskim może być niemożliwe.

Czy da się kupić miejscowe peso?
Tak, bez problemu można je kupić w kantorze w stałej cenie. 10 CUC, czyli 240 peso wystarczy na 2-5 dni jedzenia i drobnych wydatków.

Dlaczego dla turystów wszystko jest droższe?
W związku z embargo nałożonym przez USA, Kuba ma problem z handlem międzynarodowym i pozyskaniem walut (za które np. może kupować ryż z Wietnamu, podstawowy produkt żywnościowy), więc stara się pozyskać pieniądze od turystów, co moim zdaniem jest uczciwe. Turysta za noclegi, taksówki, transport miejski często płaci 10-20 razy tyle co miejscowy. Czasem tyle samo.

Gdzie można nocować i ile to kosztuje?
Najciekawszym sposobem nocowania są casas particulares, czyli pokoje gościnne wynajmowane przez zwyczajne kubańskie rodziny. Zazwyczaj w casa particular można się też wyżywić (i jedzenie to bywa całkiem pyszne). Taki pokoik kosztuje 15-30 CUC (za pokój 2-3 osobowy), zależnie od miejsca, standardu i lokalizacji. Pokoje te są kontrolowane przez państwo i muszą mieć pewien standard (czysta pościel, ciepła woda, wentylator lub klimatyzacja). Śniadanie w casie kosztuje 3-5 CUC, a obiad 6-10 CUC. Gdy jest się w więcej osób lub zostaje się na więcej nocy lub akurat w mieście jest dużo wolnych pokoi, da się negocjować warunki.
Czasem trzeba robić rezerwację. W Holguin akurat grała narodowa drużyna baseballa (najpopularniejszy sport na Kubie) i wszystkie pokoje były zajęte. Musieliśmy spać w hotelu, kosztowało to 54 CUC za pokój 3-osobowy z obfitym śniadaniem w formie bufetu, więc bez tragedii :) Dobrym sposobem jest poproszenie gospodarza w pokoju, w którym akurat przebywasz, by znalazł kogoś znajomego w następnym mieście, do którego jedziesz. Zazwyczaj posiadają kilka telefonów. Gospodarz zadzwoni tam, a w kolejnym mieście gospodarz będzie czekał na dworcu autobusowym i zaprowadzi Cię do siebie. Oszczędza to nerwów i szukania.

Ile kosztuje wyżywienie i utrzymanie na Kubie?
"Na mieście", czyli w okienkach, w których żywią się Kubańczycy da się wyżywić bardzo tanio. Orientacyjne ceny:
Refresco = 1-2 pesos (napój w proszku z lodem, mniej lub bardziej paskudny, ale gasi pragnienie)
Batido = 2-3 pesos (koktajl mleczny z różnych owoców, np. mango, zapote, ananas - dobry)
Jugo = 1-3 pesos (sok owocowy lub rozcieńczony sok owocowy lub koktajl z pulpy owocowej - dobry)
Świeży omlet w bułce = 2-10 pesos (zależnie od zawartości omletu, często warto wziąć ten najdroższy)
Hamburger w bułce = 2-10 pesos (zazwyczaj mięso jest dość paskudne, ale jadalne)
Mięso w bułce = 5-10 pesos (wieprzowina lub baranina, zazwyczaj bardzo dobre)
Pizza = 5-15 pesos (zazwyczaj jest taka sobie, ale zapycha :))
Spaghetti = 5-15 pesos (zazwyczaj paskudne, ale zapycha :))
Comida = 20-25 pesos (comida czyli po prostu jedzenie, to danie obiadowe serwowane zwykle w kartonowym pudełku, typowo zawiera ryż, mięso i jakieś warzywo, czasem jeszcze fasolę, maniok, więcej warzyw, inny rodzaj mięsa - zazwyczaj jest całkiem dobre i można się jedną porcją napchać za wszystkie czasy)
Lody włoskie = 1 peso
Dwie gałki lodów w państwowej lodziarni = 1 peso
Słodycze lokalnego wyrobu (przeróżne, zazwyczaj bardzo słodkie) = 2-10 peso
Piwo 0,33l = 0,80-1,50 CUC
Woda mineralna 1,5l = 0,65-1,50 CUC
Kubańska odmiana Coca-Coli, Fanty i Sprite = 0,50-0,80 CUC
Danie w restauracji dla turystów = 5-10 CUC
Objechanie prawie całej Kuby autobusami i taksówkami kosztowało nas około 600zł na osobę.
Ceny noclegów podałem powyżej.

Czy kuchnia kubańska jest dobra?
W najlepszym wypadku jest "taka sobie". W państwowych restauracjach, szczególnie tych "dla wszystkich", a nie specjalnych dla turystów, standard jest niski. Mięso ma różne dziwne niejadalne kawałki, makaron jest rozgotowany, warzywa mogą być brudnawe itp. Sezonowo brakuje również wielu różnych składników. Jeśli chcesz się tanio utrzymać na Kubie - jedzenie będzie przeciętne. Jeśli jednak zainwestujesz np. w jedzenie w casa particular, można za 8 CUC mieć niezły posiłek (nam się udało zjeść przepyszną langustę, ale nie powiemy gdzie, bo w casach nie można legalnie serwować langusty...).

Jak można poruszać się po Kubie?
Sposoby: autobusy Viazul (specjalne linie dla turystów, stosunkowo drogie), taksówki (lub po prostu samochody - umawiasz się z kierowcą na cenę i jedziesz), pociągi (trzy razy próbowaliśmy, dwa razy pociąg odwołany - pociągi bardzo często się psują) i ciężarówki. Jeśli tanio podróżować po Kubie - to tylko ciężarówki. Jeśli szybko i pewnie - tylko autobusy Viazul. Czasem na niektórych trasach trzeba robić rezerwację.

Czy można podróżować innymi taksówkami niż Cubataxi?
Legalnie kierowca nie może Cię zabrać. W praktyce wszyscy się biją, żeby Cię zabrać. Normalnie wożą miejscowych za grosze, a jakaś trasa z turystą za CUC jest dla taksówkarza jak manna z nieba. Jeśli się jedzie w 2-3 osoby, czasem może być taniej niż autobus.
Negocjacja cen i ustalenie kwoty przed startem to podstawa. Warto też wspomnieć, że się jest z Polski. Kubańczycy zakładają, że turyści to głównie Niemcy, Brytyjczycy i Kanadyjczycy, a jak słyszą "Polonia", często schodzą z ceną :) Przykładowa wynegocjowana cena: 220km z kierowcą czekającym na nas, gdy plażujemy (9h czasu) = 65 CUC.

Czy można podróżować autobusami dla miejscowych?
Jest bardzo gęsta sieć autobusów Astro, ale one są tylko dla miejscowych. Próbowaliśmy kilka razy - za nic się nie dało pojechać.

Czy można podróżować ciężarówkami?
Ciężarówki mają skrzynię przerobioną dla pasażerów - są metalowe ławki i uchwyty, ale większość pasażerów stoi. Można podróżować bardzo tanio (np. 10 peso za 100km), ale zdarza się, że ciężarówka jedzie 3,5h, podczas gdy autobus na tej samej trasie 2h. Ciężarówki mają również nieprzewidywalne rozkłady i sporadycznie kierowca nie chce zabrać turystów lub próbuje wymusić wyższą cenę.

Ile kosztuje wynajem samochodu?
Na dłuższe okresy 60 CUC za dzień, normalna cena to 80-100 CUC za dzień za małe auto z ubezpieczeniem. Auta do wynajmu to w miarę nowe auta typu Peugeot 206, Hyundai Atos i przeróżne chińskie wynalazki - podróby Skody, VW, Opli...
Moim zdaniem bardziej opłacalne jest branie taksówek z miejsca na miejsce, bo jest ich naprawdę pełno i praktycznie każdy kierowca, którego zapytasz na ulicy jest w stanie zawieźć Cię gdzieś w rozsądnej cenie i np. czekać na Ciebie na plaży. Dla Kubańczyka każdy grosz w CUC, który dostanie od turysty jest wiele wart.

Ile kosztuje wynajem roweru?
"Na mieście" kosztuje 3-6 CUC za rower za cały dzień. Zazwyczaj ktoś zna kogoś, kogo znajomy ma rowery do wynajęcia. Rowery są zwykle o niskim standardzie. Rozpadające się "górale" z różnymi doróbkami i np. uszkodzonym jednym hamulcem.
Trochę drożej można wynająć rowery w hotelach, ale nie wszędzie są hotele posiadające rowery na wynajem (częściej na plażach, niż w miastach).

Czy na Kubie jest dostęp do internetu?
Jest, ale jest bardzo drogi i nawet tańsze hotele nie posiadają dostępu do internetu. Internet jest w punktach ETECSA Telepunto - państwowej sieci "kafejek", kosztuje 6 CUC za godzinę, a prędkość pozostawia wiele do życzenia (w godzinę zrobisz tyle co w 15 minut w Polsce, bo wszystko się ładuje i ładuuujeee).

Czy na Kubie jest telefonia komórkowa?
Tak, Kuba jest dość konkretnie pokryta zasięgiem państwowej sieci komórkowej. Roaming z Ery TakTak działał. Tzn. można było wysyłać i odbierać SMSy. Rozmów nie testowałem.
Z numerami telefonów na Kubie można się skontaktować korzystając z automatów na ulicy. Niektóre są na specjalne karty (próbowaliśmy taką kupić, ale coś nam nie wyszło, tzn. nie umieliśmy z niej korzystać ;)). Inne są na monety peso. Można wrzucać już od 20 centavos. Za 3 peso można solidnie porozmawiać, chyba z 15 minut międzymiastowej.

Jakie napięcie i gniazdka są na Kubie?
Normalnie jest 110V i gniazdka jak w USA (pionowe kreski), ale w większości miejsc gniazdko jest "uniwersalne" (czyli są razem "kreski" i "dziurki"). Jeśli masz ładowarki do sprzętu o uniwersalnym zakresie napięć (najczęściej są na 100-240V), to będzie gdzie podłączyć. Czasem tu i ówdzie są obok siebie gniazdka 110V i 220V (szczególnie w hotelach, czasem też w pokojach prywatnych pod wynajem). Niektóre urządzenia, np. klimatyzatory są czasem sprowadzane z Europy i pracują na napięcie 220V, więc Kubańczycy nawet dla siebie miewają gniazdka o różnych napięciach. Dlatego warto się przyglądać, do jakiego napięcia akurat coś wkładamy, jeśli nasze urządzenie nie jest uniwersalne :)

Czy na Kubie są naganiacze?
Na dworcach zazwyczaj jest masa nieznośnych naganiaczy, którzy próbują wcisnąć taksówkę lub pokój. Czasem jest to bezpośrednio właściciel pokoju i może się to opłacać. Zazwyczaj jest to jakiś znajomy znajomego znajomego, który wymyśli dowolną ściemę, żebyś za nim poszedł. To też nie jest najgorsze rozwiązanie, bo wie gdzie szukać, ale różnie bywa z ceną. Na dworcu umówicie się, że dwie noce ze śniadaniem mają kosztować razem 40 CUC, a po iluś wizytach i kilku telefonach okazuje się, że najniższa możliwa cena za pokój to 45 CUC bez śniadania. Więc wszystkie obietnice serwowane przez naganiaczy należy traktować z przymrużeniem oka.
Naciągacze będą próbowali również wcisnąć cygara, alkohol, prostytutki i wiele innych rzeczy. Należy to olewać.

Co negatywnie wspominasz z Kuby?
Miejscowi często zagadują, ale niestety tylko w 1 na 10 przypadków chcą tak naprawdę z Tobą porozmawiać, zaprzyjaźnić się lub ugościć. W 9 na 10 przypadków rozmowa jeśli nie od razu, to po 10 minutach lub po godzinie zejdzie na temat w stylu: "tu na Kubie jest tak biednie, gdybym miał 5 CUC, to kupiłbym dziecku mleko, dasz mi 5 CUC?". Albo będą usiłowali Ci wcisnąć cygara, taksówkę, wycieczkę po fabryce cygar lub inne bzdury.
Jeśli chcesz oszczędzić, nie będziesz też najlepiej wspominać kuchni kubańskiej. Bo do wyboru są tanie, przeciętne dania, na które wydasz 10zł dziennie, a następna półka, ta "dla turystów" to już 50-100zł dziennie.

Czy warto kupować cygara na ulicy?
Nie, zazwyczaj to jedna wielka ściema. Te sprzedawane na ulicy lub "od wujka z luksusowej fabryki" lub w jakikolwiek nieoficjalny sposób to są najtańsze cygara, które można kupić po 1 peso w sklepie lub barze.
Naciągacze mogą próbować wmawiać, że są to cygara znanych marek (nie są), a jeśli mają oznaczenia jakiejkolwiek znanej marki i nie masz na cygara paragonu, mogą zostać skonfiskowane przed wylotem.
Spotkałem się z opinią, że może dać się kupić prawdziwe cygara poza oficjalną siecią sprzedaży, ale na Kubie nie znalazłem potwierdzenia. Zaprzyjaźniony Kubańczyk identyfikował kupione na próbę pojedyncze cygara jako ładnie zrolowane paskudztwo. Porównanie organoleptyczne z cygarami, którymi nas poczęstował (nie markowe, ale też nie te za 1 peso) zdawały się potwierdzać, że wszystko kupione od nieznajomych naciągaczy to tanie świństwo.

Czy na Kubie naprawdę są same stare samochody?
Jest ich pełno i jest to niesamowite :) Bardzo dużo starych amerykańskich, a także Łady, Moskwicze, Polskie Fiaty i różne niespotykane angielskie starocie.
Oprócz tego dość ciekawy jest pełen przegląd współczesnej motoryzacji chińskiej :)

Co to jest opłata wylotowa?
Należy pamiętać, że wylatując z Kuby każdy musi zapłacić 25 CUC opłaty wylotowej, płatna tylko w gotówce. Więc trzeba sobie zostawić dokładnie tyle pieniędzy na "do widzenia".

Czy z/na lotnisko w Hawanie da się dojechać tylko taksówką?
Jeśli ma być w miarę dogodnie, to tylko tak. Jeśli priorytetem jest dla Ciebie koszt, to można przekombinować następująco - autobusem miejskim dojeżdżasz do ogrodu zoologicznego lub Parque Lenin i stamtąd około godziny marszem jest na lotnisko :) Wymagany plan miasta i dobra orientacja w terenie.
Standardowa cena za taksówkę z/do centrum Hawany to 20-25 CUC. W okolice Plaza Revolucion 20 CUC, do starego miasta 25 CUC. Każda inna cena to naciąganie.